Eerste Wereldoorlog in Wijtschate 1914

Begin van de Oorlog

04 Augustus1914

Duitsland valt België binnen.

31 Augustus 1914

Algemene mobilisatie.

Oktober 1914

Duitse voorposten trekken door Heuvelland. De kerk wordt op een avond door een bom getroffen.

02 Oktober 1914

De veldwachter van Westouter wordt doodgeschoten tegen de omheining van het kerkhof.

20 Oktober 1914

De Duitsers bezetten "Garde Dieu" Komenstraat in Wijtschate en rukken op naar "De Gapaard" Rijselstraat.

21 Oktober 1914

De Duitsers zijn rond de Blauwpoortbeek, noordelijk van de Komenstraat, ze blijven 500 meter van Mesen.

Om 4u p.m. werd een zware aanval uitgevoerd op het 2de Cavallerie Division door de Duitsers, zij werden gedwongen terug te vallen op de lijn Mesen - 9 Km steen op Waasten - Oosttaverneweg - Hollebeke.

22 Oktober 1914

De Ferezeporebrigade kwamen op deze datum terecht in de loopgraven tussen Hollebeke en Mesen. Het 57th Wilde's Rifles werd eerst in de strijd gewikkeld aan de Oosttaverne en viel ook het eerste Indische slachtoffer aan het westelijk front.

Het bevel kwam dat het 7de Indische Infanteriebrigade, minder dan een bataljon begeven zich naar Wulverghem ter ondersteuning van het Cavellerie Korps. Generaal Allenby zend twee bataljons naar Wijtschate en Voormezele en worden onder het bevel van Generaal Gough commandant van het 2de Cavallerie Division geplaatst.

Indische soldaten in loopgraaf in Ieperstraat nabij 't Nieuw Staenijzer te Wijtschate, kijkend richting Oosttaverne. Photo:IWM

23 Oktober 1914

Het 129th Baluchis gingen deze dag in de loopgraven van Hollebeke. Verschillende aanvallen door de Duitsers gericht op het Cavallerie Korps werden afgeslagen en met verlies voor de Duitsers.

24 Oktober 1914

Hetzelfde als de vorige dag.

25 Oktober 1914

Niets veranderd,alles hetzelfde als de dag voordien.

26 Oktober 1914

Vielen de Indiers de Duitsers aan bij Gapaard.

Van hogerhand werd aan Generaal Allenby gevraagd om te streven naar een meer voortwaartse lijn, herwinnen en verplaatsen in combinatie met het 7de Divisie. Een blijkbaar onmogelijk te nemen offensief en werd afgezien om deze poging te ondernemen.

27 Oktober 1914

De Duitsers komen niet meer vooruit en wordt er een Duitse elitegroep "Fabeck" gevormd, die deel uitmaken van het Duitse 6de Leger, tegenover hen staan de Britse 1ste, de 2de en de 3de Cavaleriedivisies.

29 Oktober 1914

Komen het Infanterie Regiment Kaiser Friedrich,Konig von Preussen Nr.125 ( Wurttemberger ) aan op de Gapaard. Zware beschietingen op Wijtschate, de Duitsers liggen oostelijk de lijn Zandvoorde-Hollebeke-Mesen-oostzijde bos van Ploegsteert, de Britten beschieten "De Gapaard" met zwaar scheepgeschut.

Kaart van het verloop van 29 Oktober 1914 aangeduid met de letter A

30 Oktober 1914

Zware acties bij Mesen waar er twee compagnies van het 57th Wilde's Rifles in de straten in strijd waren gewikkeld tegen de Duitsers en ook de 129th Baluchis vochten in de omgeving van Hollebeke, om 19 uur is Hollebeke in Duitse handen. Duitse troepen bereiken de "Caleute" rond 11 uur, ze bezetten de straat die de "Garde Dieu" met de "Caleute" verbindt (Neerwaastenstraat) en ondervinden hevige tegenstand.

Aan de Linde zijn de Britten goed verstopt en bieden hard weerwerk, maar tegen de avond hebben de Duitsers de Linde ingenomen, Duitse verliezen zijn groot.

31 Oktober 1914

Zondagmorgen, een stralend mooie herfstdag, de Duitsers kunnen de rest van Hollebeke bezetten en vanuit Caleute en de Groene Linde trekt de rechterflank naar Oosttaverne bij de hoeve Dassonville, van daaruit wordt naar het Lindebos opgetrokken waar de Duitse aanval blijft steken. De linkerflank van de Duitsers komt beter vooruit en trekt verder richting Sint Elooi, bij Mesen en de zuidkant van Wijtschate(Komenstraat) zijn er zware gevechten, de Duitse troepen liggen langs de Blauwpoortbeek, tegen de morgen hebben de Britten zich uit de velden teruggetrokken en zich verschanst in Mesen en in de Komenstraat en Ieperhoek van Wijtschate. Er zijn barricades in de Komenstraat en in de Rijselstraat, sommige Duitsers slagen erin tegen de avond Mesen binnen te dringen. Er wordt hard gevochten aan de Komenstraat en Ieperhoek in Wijtschate, de Duitsers liggen enkele honderden meter van de oostkant van de straat Wijtschate-Mesen. Aan een molen wordt fel gestreden, de London Scottish willen beletten dat de Duitsers doorstoten naar "het Helletje", de London Scottish, waarvan vele geweren slecht werken hebben zware verliezen te lijden en moeten terugtrekken. Van de 750 manschappen verloren zij 321.

De molen die hier tersprake kom lokaliseren de Britten pas in 1917 waar de London Scottish aangevallen hebben als de molen Vandevivere waar nu het monument London Scottish staat alhoewel alles in ruine was. Uit Duitse documenten over de aanval zou de brandende molen eerder de Blauwe Molen "Goethalsmolen" aan de Blauwpoortstraat kunnen zijn, want de duitsers vermelden dat aan de Komenstraat(Wijtschate) een aantal gebouwen in vuur en vlam staan waardoor ze echte schietschijven zijn. de Britten schrijven dat de duitsers in het licht van de brandende molen goed te zien zijn, wanneer de Duitsers de molen in de Ieperstraat veroveren plaatsen ze er een mitrailleur in en wordt er niet gesproken van een brandende molen. De Duitsers situeren de verovering van de molen Vandevivere slechts in de voormiddag van 1 november.

De avond van 31 oktober krijgen de verzamelde Duitse troepen die aan de Oosttaverne verblijven het bevel tot inname van Wijtschate, de soldaten die voor de overstroomde Ijzervlakte lagen, kunnen de Britten, Belgen en Fransen niet meer aanvallen en kunnen de geallieerden weining ondernemen tegen de Duitsers, zo kunnen hier nu worden ingezet. Alle druk lag nu op de zuidkant van Ieper, de Duitsers proberen de Kemmelberg te veroveren om van daaruit het ganse gebied te controleren en de rest van niet-bezet Belgiëtot aan de zee in te nemen.

De London Scottish na de gevechten van de ganse nacht van 31 Oktober 1914. Foto:genomen door Generaal Sir Hubert Gough

Eind Oktober 1914

Een kind wordt dodelijk getroffen en dood door de ouders in de kloostergang neergelegd waarop de ouders de vlucht nemen. Een franse zuster wordt op straat door een bom gedood.

Informatiebronnen:

De strijd om de heuvelrug Wijtschate 14 - 18 van Michel Vansuyt Uitgeverij: Groeninghe Kortrijk(2009) - Oorlogsdagboeken 1914 - 1918 van Achiel van Walleghem Uitgeverij : Lannoo Tielt (2014) - J.M.O. 143ste Infanterie Regiment - Wijtschate in 1914-1918 meer dan de Mijnenslag van José Depover - Imperial War Museum